ایمنی در برابر آتش سوزی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید در طراحی و ساخت هر ساختمان، به ویژه ساختمان‌های تجاری، مورد توجه قرار گیرد. وجود تجهیزات آتش نشانی مناسب می‌تواند به مهار آتش سوزی در مراحل اولیه کمک کند و از گسترش آن و به وجود آمدن خسارات جانی و مالی جلوگیری کند.
در این مقاله، به بررسی انواع لوازم آتش نشانی برای ساختمان‌ها و مراکز تجاری، می‌پردازیم.
انواع لوازم آتش نشانی
لوازم آتش نشانی به طور کلی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
تجهیزات پیشگیری از آتش سوزی
- سیستم اعلام حریق: این سیستم شامل دتکتورهای دود، گرما و گاز است که در صورت بروز آتش سوزی، آلارم را به صدا در می آورند.
- سیستم اطفاء حریق خودکار: این سیستم ها شامل اسپرینکلر و سیستم های مه پاشی هستند که به طور خودکار آب یا مواد اطفاء حریق را بر روی آتش می پاشند.
- درب های ضد حریق: این درب ها از گسترش آتش و دود به سایر قسمت های ساختمان جلوگیری می کنند.
- علامت های هشدار دهنده: این علامت ها مسیرهای خروج اضطراری و محل قرارگیری تجهیزات اطفاء حریق را نشان می دهند.
تجهیزات اطفاء حریق
- کپسول های آتش نشانی: کپسول های آتش نشانی در انواع مختلفی مانند پودری، گازی و فوم وجود دارند و برای اطفاء حریق های کوچک مناسب هستند.
- شیرهای آتش نشانی: شیرهای آتش نشانی به سیستم لوله کشی آب ساختمان متصل هستند و برای اطفاء حریق های بزرگتر استفاده می شوند.
- شیلنگ های آتش نشانی: شیلنگ های آتش نشانی به شیرهای آتش نشانی متصل می شوند و برای هدایت آب به محل آتش سوزی استفاده می شوند.
- سیستم های اطفاء حریق دستی: این سیستم ها شامل خاموش کننده های دستی مانند پتوهای آتش نشانی و سطل های آب هستند.
علاوه بر این، در مراکز تجاری، باید به موارد زیر نیز توجه کرد:
سیستم تخلیه اضطراری: مراکز تجاری باید به سیستم تخلیه اضطراری مناسب مجهز باشند تا در صورت بروز آتش سوزی، افراد بتوانند به سرعت و به طور امن از ساختمان خارج شوند. طرح تخلیه اضطراری: برای هر مرکز تجاری باید یک طرح تخلیه اضطراری تهیه شود و به طور مرتب به اطلاع افراد حاضر در ساختمان برسد. آموزش ایمنی در برابر آتش سوزی: افراد حاضر در مراکز تجاری باید آموزش های لازم را در مورد ایمنی در برابر آتش سوزی ببینند تا بتوانند در مواقع بحرانی به طور صحیح عمل کنند.
انتخاب تجهیزات آتش نشانی مناسب برای هر ساختمان به عوامل مختلفی مانند نوع کاربری ساختمان، مساحت و ارتفاع آن، تعداد افراد حاضر در ساختمان و نوع مواد قابل اشتعال موجود در آن بستگی دارد.
تجهیزات پیشگیری از آتش سوزی
برخی از مهم‌ترین تجهیزات پیشگیری از آتش سوزی عبارتند از:
سیستم اعلام حریق: این سیستم شامل دتکتورهای دود، گرما و گاز است که در صورت بروز آتش سوزی، آلارم را به صدا در می‌آورند.
سیستم اطفاء حریق خودکار: این سیستم‌ها شامل اسپرینکلر و سیستم‌های مه‌پاشی هستند که به طور خودکار آب یا مواد اطفاء حریق را بر روی آتش می‌پاشند.
درب‌های ضد حریق: این درب‌ها از گسترش آتش و دود به سایر قسمت‌های ساختمان جلوگیری می‌کنند.
علامت‌های هشدار دهنده: این علامت‌ها مسیرهای خروج اضطراری و محل قرارگیری تجهیزات اطفاء حریق را نشان می‌دهند.
تجهیزات اطفاء حریق
برخی از مهم‌ترین تجهیزات اطفاء حریق عبارتند از:
کپسول‌های آتش نشانی: کپسول‌های آتش نشانی در انواع مختلفی مانند پودری، گازی و فوم وجود دارند و برای اطفاء حریق‌های کوچک مناسب هستند.
شیرهای آتش نشانی: شیرهای آتش نشانی به سیستم لوله کشی آب ساختمان متصل هستند و برای اطفاء حریق‌های بزرگتر استفاده می‌شوند.
شیلنگ‌های آتش نشانی: شیلنگ‌های آتش نشانی به شیرهای آتش نشانی متصل می‌شوند و برای هدایت آب به محل آتش سوزی استفاده می‌شوند.
سیستم‌های اطفاء حریق دستی: این سیستم‌ها شامل خاموش کننده‌های دستی مانند پتوهای آتش نشانی و سطل‌های آب هستند.
انتخاب تجهیزات آتش نشانی مناسب
انتخاب تجهیزات آتش نشانی مناسب برای هر ساختمان به عوامل مختلفی مانند نوع کاربری ساختمان، مساحت و ارتفاع آن، تعداد افراد حاضر در ساختمان و نوع مواد قابل اشتعال موجود در آن بستگی دارد.
ملاحظات مربوط به مراکز تجاری
در مراکز تجاری، علاوه بر تجهیزاتی که در بالا ذکر شد، باید به موارد زیر نیز توجه کرد:
سیستم تخلیه اضطراری: مراکز تجاری باید به سیستم تخلیه اضطراری مناسب مجهز باشند تا در صورت بروز آتش سوزی، افراد بتوانند به سرعت و به طور امن از ساختمان خارج شوند.
طرح تخلیه اضطراری: برای هر مرکز تجاری باید یک طرح تخلیه اضطراری تهیه شود و به طور مرتب به اطلاع افراد حاضر در ساختمان برسد.
آموزش ایمنی در برابر آتش سوزی: افراد حاضر در مراکز تجاری باید آموزش‌های لازم را در مورد ایمنی در برابر آتش سوزی ببینند تا بتوانند در مواقع بحرانی به طور صحیح عمل کنند.
نتیجه گیری
وجود تجهیزات آتش نشانی مناسب و همچنین رعایت نکات ایمنی در برابر آتش سوزی می‌تواند به طور قابل توجهی از خطر آتش سوزی در ساختمان‌ها و مراکز تجاری بکاهد و از بروز خسارات جانی و مالی جلوگیری کند.
نکات تکمیلی
در انتخاب تجهیزات آتش نشانی، باید به استانداردهای مربوطه مانند استاندارد ملی ایران ۱۲۹۲۱ و ۱۲۹۲۲ توجه کرد.
تجهیزات آتش نشانی باید به طور مرتب بازرسی و سرویس شوند تا از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود.
افراد حاضر در ساختمان‌ها و مراکز تجاری باید با نحوه استفاده از تجهیزات آتش نشانی آشنا باشند.
